Gehoorschade op festivals: een onderschat gevaar

Festivals zijn een geweldige plek om te genieten van muziek, vrienden en een sfeervolle omgeving. Maar terwijl we ons onderdompelen in het feestgedruis, vergeten we vaak een cruciaal aspect van onze gezondheid: ons gehoor. De luide muziek op festivals kan blijvende gehoorschade veroorzaken, soms zonder dat we het meteen doorhebben. In dit artikel bespreken we hoe gehoorschade ontstaat, wat de gevolgen zijn en hoe je je gehoor kunt beschermen zonder je festival ervaring te beperken.

‍

Één festival, levenslange gevolgen

Gehoorbeschadiging is iets waar niemand last van wil hebben, maar bij velen wel het geval is. Elk jaar lopen zo’n 22.000 mensen gehoorbeschadiging op. Een van de veelvoorkomende plekken waar dit gebeurd zijn muziekevenementen. Zonder gehoorbescherming en met de langdurige blootstelling aan hard geluid is de kans op gehoorschade erg groot. Als de gehoorschade eenmaal is opgelopen is het onomkeerbaar.

‍

Hoe ontstaat gehoorschade?

Gehoorschade ontstaat doordat de trilharen in het binnenoor beschadigd raken. Dit kan het gevolg zijn van het ouder worden, oftewel natuurlijke slijtage. Maar trilharen beschadigen ook door te veel of te lang blootstelling aan harde geluiden. Dat kan in een keer gebeuren als het geluid erg hard is, maar gebeurt ook als je te vaak of langdurig aan hard geluid wordt blootgesteld. Dit kan natuurlijk van dag-tot-dag gebeuren, maar een veelvoorkomende plek zijn muziekevenementen. De geluidsdruk wordt gemeten in decibellen (dB), en alles boven de 85 dB kan bij langdurige blootstelling schadelijk zijn. “De belangrijkste risicofactor op een muziekevenement is de blootstelling aan hard geluid, maar het ontwikkelen van gehoorschade is afhankelijk van driefactoren: het geluidsniveau, de frequentie en de duur van de blootstelling” gaf de GGD in een interview. Geluiden vanaf 80 decibel kunnen schadelijk zijn, denk bijvoorbeeld aan een drukke weg met auto’s of drukke kroeg. Geluiden van 120 decibel, zoals zwaar onweer of het afvuren van een geweer, kunnen je gehoor direct beschadigen. Dit kan ook verschillen als het gaat om of het buiten of binnen is. Bij buitenpodia ligt het geluid meestal tussen de 90 en 100 decibel, terwijl het in een festivaltent of concertzaal snel tussen de 95 en 103 decibel is. Op festivals kan het volume oplopen tot 100 dB of zelfs meer. Ter vergelijking:

• Normaal     gesprek: ongeveer 60 dB
• Stofzuiger:     ongeveer 70 dB
• Festivalmuziek:     95-110 dB

Bij langdurige blootstelling aan geluiden van meer dan 85 dB kunnen de haarcellen in het binnenoor beschadigd raken. Zodra deze haarcellen beschadigd raken, herstellen ze niet meer, wat kan leiden tot blijvende gehoorschade.

‍

De gevolgen van gehoorschade

Gehoorschade is een onomkeerbaar proces dat kan leiden tot verschillende gehoorproblemen, zoals:

1. Tinnitus (oorsuizen):

Een van de meest voorkomende gevolgen van gehoorschade is tinnitus, waarbij mensen een constante piep, ruis of fluittoon in hun oren horen. Dit kan heel hinderlijk zijn, vooral in rustige omgevingen.

2. Verminderd gehoor:

Een afname in gehoorcapaciteit kan het moeilijk maken om gesprekken te volgen, vooral in lawaaierige omgevingen. Dit kan leiden tot sociale isolatie en frustratie.

3. Overgevoeligheid voor geluid (hyperacusis):

Sommige mensen ontwikkelen een extreme gevoeligheid voorgeluid, waardoor normale dagelijkse geluiden als pijnlijk of intens worden ervaren.

4. Discodip (lawaaislechthorendheid):

“Lawaaislechthorendheid staat ook wel bekend als de ‘discodip’, omdat er precies in de tonen die gebruikt worden bij spraak verstaan en luisteren naar muziek.”, aldus de GGD.

‍

Wanneer de muziek stopt, maar de piep blijft

De Rotterdamse Saxa (23) heeft last van tinntitus. Voor dit het geval was ging zij regelmatig naar muziekevenementen. Hier merkte ze wel al op dat de muziek hard stond. “Ik vond dit altijd wel fijn. Dit hoort bij de hele ervaring” gaf ze aan. Gehoorbescherming dragen zat er ook niet in voor Saxa. “Die oordoppen maken de ervaring wel voor mij minder”. 

Nadat deze piep ontwikkelde had zij er wel moeite mee om mee om te gaan. “Ik dacht op dat moment echt; waarom heb ik dit zo ver laten komen? Ik ben er wel even een tijdje van slag van geweest toen ik het me realiseerde dat het echt niet weg ging”. 

‍

Hoe kan je je gehoor beschermen?

Gelukkig zijn er meerdere manieren om je gehoor te beschermen zonder in te leveren op je festivalplezier.

1. Draag oordoppen

Speciale festivaloordoppen verlagen het geluidsniveau zonderde kwaliteit van de muziek aan te tasten. Ze verminderen de schadelijke decibellen en beschermen je gehoor. Er zijn verschillende manieren om je oren te beschermen. De schuimdoppen (vaak met een gele kleur) bestaan uit schuim en sluiten het oor helemaal af. Deze oordoppen dempen het geluid. Hierdoor vervormt de muziek waardoor het niet meer goed klinkt. Dit gaat ten koste van de muziekbeleving. “Om deze reden adviseren we om deze doppen niet te gebruiken” gaf de GGD aan. Universele oordoppen met muziekfilter filteren het geluid terwijl je nog steeds kunt genieten van muziek. Ook kun je nog steeds opeen normaal volume een gesprek voeren, zonder te schreeuwen. “Op de verpakking van de oordoppen staat hoeveel decibel (dB) gedempt wordt. Wij adviseren eendemping van minimaal 15 dB.” Namen zoals Pluggerz maken verschillende oordoppen die dempen vanaf 15 decibel. Zo kan jij genieten van evenementen zonder gehoorschade!

2. Neem regelmatig pauzes

Geef je oren af en toe rust door even naar een rustige plekte gaan. Zelfs korte pauzes kunnen de impact van harde muziek verminderen.

3. Houd afstand van de speakers

Hoe dichter je bij een speaker staat, hoe luider het geluid.Probeer een veilige afstand te bewaren om je oren minder te belasten.

4. Beperk de duur van blootstelling

Probeer niet de hele dag aan extreme geluidsniveaus blootgesteld te worden. Wissel intensieve muziekperiodes af met momenten van rust.

‍

De verantwoordelijkheid van festivalorganisatoren

Steeds meer festivals nemen maatregelen om gehoorschade te voorkomen. Dit omvat het aanbieden van gratis oordoppen, het verlagen van maximale geluidsniveaus en het plaatsen van waarschuwingsborden. Toch ligt de uiteindelijke verantwoordelijkheid ook bij de bezoeker zelf.

Door bewust om te gaan met harde geluiden en preventieve maatregelen te nemen, kun je blijven genieten van muziek zonder permanente schade aan je gehoor. Feesten en muziek zijn geweldig, maar je gehoor is onvervangbaar. Wees er dus zuinig op, zodat je nog jarenlang kunt genieten van festivals zonder ongewenste gevolgen.